Tego 28 sierpnia 1963 roku pod koniec marszu na rzecz wolności i praw człowieka, kiedy wygłosił swoją przemowę przed Lincoln Memorial of Washington, wielebny był świadom, że wypowiedział słowa, które na zawsze pozostawią znak: Jestem szczęśliwy, że mogę być z wami podczas demonstracji, która przejdzie do historii jako największa demonstracja na rzecz wolności w naszym kraju - powiedział Luther King.

Od 28 sierpnia 1963 wyrażenie I have a dream stało się uniwersalną ikoną. W 17-minutowej przemowie wielebny Martin Luther King skondensował moc jego przesłania, powierzając je potomstwu. Od tej chwili walka z rasizmem i segregacją rasową nie była już taka sama. Zyskała nową siłę, korzenie i przede wszystkim symbol. Przemowa wygłoszona przed 250 000 ludzi była jedną z najbardziej rozważanych i kopiowanych w historii. Lingwiści, filozofowie, ghostwritersi, teolodzy, eksperci od komunikacji rozbierali ją i analizowali z każdej perspektywy. 

W rytmie, w wyborze powtarzających się słów, w tonie i retoryce poszukiwano tajnych składników tej nieśmiertelnej przemowy - mówi Mattia Ferraresi, ekspert w amerykańskiej komunikacji politycznej. 

Mówi się, na przykład, że tego 28 sierpnia prezydent John F. Kennedy oglądał transmisję w telewizji przemowy wielebnego Kinga i kiedy ten kończył triumfalnie swoją przemowę, JFK miał powiedzieć: Jest cholernie dobry.

Geneza tej historycznej przemowy ukrywa niektóre tajemnice, które zostały odtworzone przez Clarence Benjamin Jones, doradczyni i bliskiego przyjaciela wielebnego i autora książki Behind The Dream: The Making of the Speech that Transformed a Nation.

Nie każdy o tym wie, ale tylko pierwszych siedem akapitów przemowy było przygotowanych - mówi Jones - wybraliśmy razem tematy, a on przygotował tekst. Potem, w pewnej chwili Mahalia Jackson, wokalistka muzyki gospel, która otwierała manifestację, zaczęła krzyczeć: Powiedz o marzeniu, Martin! Powiedz o marzeniu! Stałam w odległości kilku metrów i dobrze pamiętam, jak King odłożył kartki i zaczął przekazywać ludziom to, co czuje w sercu. To właśnie ta część, która była improwizowana i przeszła do historii, była jego siłą. W czasie spontanicznej przemowy wyraził pojęcie, które można podsumować w trzech słowach: ALL, HERE, NOW. Chcemy wszystkiego, tu i teraz. Nie możemy zapomnieć o wartości, którą spontaniczność i improwizacja zyskała tego dnia.

Tezę Jones potwierdzają inni historycy i naoczni świadkowie. Wśród nich był również były koszykarz George Raveling, który stał również na scenie. To on w kilka sekund po zakończeniu mowy zebrał oryginalne kartki, które wciąż przechowuje z zazdrością. Mahalia Jackson powtarzała: Opowiedz o marzeniu, Martin! Wyglądała, jak na niedzielnej mszy w jednym z kościołów z muzyką gospel, w których wierni wypowiadają swoje obserwacje na głos. Od tego momentu King przestał czytać przemowę i używał jej tylko jako odnośnik - opowiada Raveling.

Raveling, jak setki tysięcy ludzi każdej rasy i pochodzenia etnicznego, przybył do Washingtonu, by prosić o zatwierdzenie wynagrodzenia minimalnego w kwocie 2 dolarów - bardzo ważnego projektu ustawy w dziedzinie praw człowieka, o wycofanie segregacji rasowej w szkołach, o zatwierdzenie projektu prac federalnych i o zablokowanie nieprawidłowych praktyk dla pracodawców. Jednak rankiem 28 sierpnia ze względu na swoją posturę został do zaciągnięty do służb porządkowych jako wolontariusz.

Bezpieczeństwo w istocie było największym zmartwieniem organizatorów. Marsz został rozreklamowany jako protest bez przemocy i spodziewano się wielu gwiazd (tak zwana delegacja z Hollywood), od Boba Dylana, przez Harryiego Belafonte po Marlona Brando, którzy mieli wystąpić na scenie. Ale było też wiele nerwów.

W celu udzielenia pomocy wezwano ponad 5000 rezerwistów oraz wprowadzono prohibicję. Było więcej policjantów, niż policji - pisał New York Times. Prezydent John F. Kennedy i jego brat Robert, który zajmował wtedy stanowisko prokuratora generalnego, przygotowywali się na najgorsze, w strachu, że najmniejszy incydent mógłby wywołać bunt proporcji dotąd nie widzianych w Ameryce.

Obawy zostały zdementowane przez fakty: marsz okazał się świętem pokoju, a mowa Kinga przeszła do historii. I have a dream, powiedział JFK witając wielebnego w swoim gabinecie owalnym Białego Domu kilka godzin po marszu.

Marsz oraz przemowa kończąca manifestację były transmitowane przez amerykańską stację CBS. Nikt nie zauważył (zrobił to dopiero w 2003 roku zwycięzca Pulitzera David Garrow), że wielebny użył sformułowania I have a dream w conajmniej czterech swoich poprzednich przemowach. Ale 250 000 obecnym ludziom i milionom przed telewizorami, którzy słuchali w telewizji, wydawało się zupełnie nowe.

Przemowa dr. Martina Luthera Kinga Napisy PL część 1

Przemowa dr. Martina Luthera Kinga Napisy PL część 2